Wonder Workshop

Afgelopen woensdag was ik deelnemer aan een workshop autobiografisch schrijven. De workshop was onderdeel van een cultuurcoördinatoren netwerkbijeenkomst. Het ging over onze persoonlijke passie voor cultuuronderwijs. Eerst beschreven we een situatie uit het verleden waarin deze passie voor het eerst zichtbaar werd. Daarna was de meest recente passievolle ervaring aan de beurt. Ik schreef over een les die ik die ochtend gegeven had.

"De muziekles van de klas van juf M is begonnen. We zingen het gebarenliedje water. Voor mij zitten 7 kinderen met een verstandelijke en fysiek beperking van een jaar of 9, 10. 'We zingen' moet je niet al te letterlijk nemen. Alleen R zingt hardop mee, zij het net steeds iets te laat. Juf M gebaart dapper, maar bij de overige leerlingen zie ik weinig reactie. F kijkt de andere kant op in haar rolstoel, P zit zoals altijd omgedraaid, J kwijlt er lekker op los, A doet zowaar hier en daar een woordje mee en Sb vraagt tijdens het zingen of ik lekker geslapen heb, een zin die hij afwisselt met de vraag: 'vind jij juf M ook zo lief?' Sm is de laatste van de rij en zit met zijn handen op zijn  oren en zijn hoofd naar beneden op zijn stoel heen en weer te wiegen. Hij kan nauwelijks zien en als hij spreekt, doet hij dat in zinnen van één woord.
Als het liedje klaar is vraag ik Sm of hij het op de piano wil spelen. Tastend loopt hij naar het toetsenbord en vindt de beginnoot die ik hem voorspeel. Hij heeft het lied nooit eerder gespeeld, maar samen spelen wij het lied op de piano; hij de rechterhand, ik de linker. Hier en daar zijn er wat missertjes, maar de melodie is heel goed te herkennen. Juf M zegt verbaasd: 'Ik wist niet dat hij dit kon!' Nu kent ook juf M het wonder van Sm."

Tijdens de workshop zit ik naast mede cultuurcoördinator S. Als ik mijn verhaaltje heb voorgelezen is zij aan de beurt. 'We hebben het niet afgesproken, maar ook mijn verhaaltje gaat over een muziekles van meester Vincent.' Ze vertelt het verhaal van F, een autistische leerling die door een muziekbelevingsactiviteit al haar gestress en gefladder af  kon werpen en vol ontspanning met de activiteiten meedeed (zie blog 2 november 2015). Collega S zegt dat zij dat zo bijzonder vond dat toen het gebeurde de tranen in haar ogen sprongen. Terwijl ze dit zegt dringen de eerste waterlanders zich weer naar buiten en prikt het ook achter mijn ogen.

Juf M is verwonderd, collega S geëmotioneerd, en ik , ik ben dankbaar voor het muzikale wonder dat leerlingen boven zich zelf uit laten stijgen.

Jantje huilt en ...

De kleuterklas van juf S is aardig door elkaar gehusseld na  de zomervakantie. De MG onderbouw groep is opgeheven, waardoor de leerlingen met het laagste niveau nu niet meer bij elkaar zitten, maar bij leeftijdsgenoten. Het voordeel is natuurlijk dat zij meer goede voorbeelden zien, het nadeel voor de leerkrachten is, dat zij nog een niveau extra in de klas hebben. M is zo'n leerling die een half jaar in de MG onderbouw klas heeft gezeten heeft, maar nu kleuters met een hoger niveau als klasgenoten heeft.
De kleuters werken aan het thema piraten. Twee jaar geleden was dit thema ook al eens voorbij gekomen, dus ik begin de les door het gebarenliedje Aadje Piraatje te laten zien.

Na het liedje zet ik het beeld stil, zodat op het digibord een afbeelding van piraten staat. Ik merk dat M begint te huilen. Vind hij het einde van het liedje soms te spannend? Zit zijn luier vol? Heeft buurman T hem soms geknepen? Ik weet het niet en kijk vragend naar juf S. Die trekt niet begrijpend haar schouders op. De huilbui dan maar even negerend en afleiding genererend begin ik het liedje nog eens te zingen. Het helpt niet. M heeft het nu op een brullen gezet. Juf S gaat naar hem toe, maar krijgt hem ook niet stil. M praat niet of nauwelijks, dus vragen wat er aan de hand is geen optie. Dan zegt ze: "Ik weet het misschien. Zijn moeder schreef dat hij thuis altijd naar You Tube filmpjes zit te kijken van gebarenliedjes. Ik denk dat hij het filmpje nog eens wil zien." Tja, ik lijk dus slachtoffer van mijn eigen succes te zijn.... In mijn beste gebarentaal leg ik uit dat het filmpje nu klaar is en klik de You Tube pagina weg. Het snikken gaat onverdroten door. Even doorbijten maar en gewoon verder met de les; er staan tenslotte nog een aantal muziekbelevingsactiviteiten op het programma.

Ik vertel dat ik de zee heb meegenomen. Ik laat een rustig muziekje horen en pak een oceandrum. Met deze grote trommel met kleine kogeltjes erin kan je de zee goed na doen. Als je de trommel boven je hoofd houdt klinkt het alsof je midden in de golven staat. Rustig ga ik de kring rond terwijl M verbeten door snottert. Als ik bij M kom zie ik hem even adem halen. Langzaam zie ik een glimlach rond zijn mond verschijnen, terwijl de laatste tranen nog over zijn wangen lopen. Even later reikt hij met grote ogen en open armen naar de trommel en laat zelf met veel plezier de golven rollen. Het wonder van muziek heeft zich weer voltrokken. M-tje huilt en M-tje lacht

Het raadsel en het 'wereldwonder'

Het nieuwe schooljaar is begonnen. Nieuwsgierig begin ik aan mijn lessen. Na de vakantie zitten veel leerlingen in een nieuwe groep. Voor sommige leerlingen een hele overgang. Daarnaast zijn ze zes weken uit het vaste schoolritme. Genoeg leerlingen zijn na de kerstvakantie al alle regels vergeten, denk dan maar eens in hoe het is als je na zes weken terug komt op school.
Als ik door de gangen loop wordt ik door veel leerlingen enthousiast begroet.  Autist T roept: 'tot zo Vincent'. 'Ik kom pas vrijdag bij jou in de klas.' 'Maar het is toch woensdag, dan kom je toch altijd bij ons?' 'Dit jaar kom ik op vrijdag, je zit nu toch ook in een nieuwe klas.' 'O ja, tot vrijdag Vincent'. Best ingewikkeld zo'n nieuw schooljaar.

In de muziekbelevingslessen gaat het over vakantie. Eerst bezing ik een aantal vakantieverhalen van de leerlingen. Op de melodie van de wielen van de bus, zing ik bijvoorbeeld Peter ging met het vliegtuig mee, vliegtuig, mee, vliegtuig mee 2x, Ja dat is pas vakantie. Over iedereen verzin ik een coupletje.

Hierna vertel ik dat ik naar Spanje ben geweest en dat het daar zo heet was. Dit is een leugentje om bestwil, zodat ik nu twee Spaanse waaiers te voorschijn kan halen. Als een Spaanse danseres laat ik ze lekker wapperen op zonnige Spaanse muziek . 'Dat lijkt wel Paakedûloesja.' zegt G. G is net van de kleuters naar de jongste groep verstandelijk beperkte leerlingen gegaan. 'Inderdaad, dat zou best wel eens Paco de Luca kunnen zijn.' Als ik het thuis na kijk blijkt dat het gebruikte muziekje van de Spaanse meestergitarist afkomstig is. Waar G deze kennis vandaan haalt is mij en de groepsleerkracht een raadsel.

De klas van juf M wordt bevolkt door leerlingen met een zeer laag niveau. J is een leerling die een sterke eigen wil heeft, daardoor lastig te sturen is, en zijn (on)vermogen vaak luidruchtig, in een soort dierengebrul, kracht bij zet. Als ik bij hem langs kom zie ik dat hij gefascineerd naar de waaiers kijkt en geniet van de wind die ze veroorzaken. Er verschijnt een grote glimlach op zijn gezicht. Als ik even later nog eens langs kom en hem met de waaiers op de maat van de muziek op zijn hoofd, schouders, knie en been sla, heeft hij er veel plezier in en lacht voluit. Ik heb de hele les geen onvertogen gebrul gehoord. Na afloop ga ik opgetogen door het effect dat de waaiers op J hadden naar juf M toe: 'wat werkte die waaiers goed bij J vandaag, zeg.' 'Ja, hij is sowieso een stuk rustiger. Ze hebben in de vakantie iets aan zijn medicijnen veranderd en nu heb ik geen kind meer aan hem.'
Tja, dacht ik me daar even een wereldwonder te zien, blijken het gewoon pillen te zijn. Hoe dan ook, het was een mooie eerste lesweek van een veelbelovend schooljaar.

P.S. de oplettende lezer zal het zijn opgevallen dat ik nog niets geschreven heb over de afsluiting van het project Bouwparels, Een kort verslag is te lezen via deze link