De wonderen der techniek

De Kinderboekenweek is in volle gang. In de hele school hangen posters, er wordt voorgelezen door ouders, er worden techniekproefjes gedaan en er worden liedjes gezongen. Het lied Raar, maar waar van 123zing hoor ik door de gangen galmen aan het eind van de dag als de leerlingen wachten op de taxi die hen naar huis zal brengen.
Het apparatenlied dat ik met de logopedistes A en M maakte en op YouTube zette heeft inmiddels meer dan 300 views. Er wordt op school, maar ook thuis, door de leerlingen geregeld naar gekeken. Regelmatig wordt ik door ouders aangesproken 'Je hebt weer een hit bij ons thuis, hoor.' Of een leerling die zegt: 'Ik heb je gezien op pappa zijn telefoon.' Leerling S kan de lange verjaardagsvisite bij oma volhouden doordat ze op de iPad naar de filmpjes van Meester Vincent en juf A en M mag kijken.
Apparaten maken het leven van kinderen met een handicap een beetje makkelijker. Niet alleen bekijken ze via de computer, iPad of telefoon filmpjes van hun muziekmeester, maar tal van wonderen der techniek helpen hen verder. Elektrische rolstoelen met hand-of hoofd-bediening, computers met aangepaste muizen en schermen, en vooral spraakapparaten of oog-bestuurde computers die sprakelozen een stem geven.

De spraakapparaten zien eruit als dikke iPads met verschillende gekleurde vakjes met daarin picto's die aangeven wat de leerlingen kunnen zeggen. Via een menu structuur kunnen verschillende onderwerpen worden opgezocht. In het apparaat kunnen allerlei woorden of zinnetjes worden opgenomen. Door op een vakje te drukken horen we de bijbehorende tekst. Regelmatig hoor ik zo de belevenissen van het weekend verteld door moeder of vader van een leerling of herken ik de stem van collega's als een leerling mij antwoord geeft. Andersom werkt het ook. Tijdens heel wat muzieklessen wordt het opnameknopje ingedrukt en verdwijnt er een liedje achter een van de vakjes. Thuis laat de leerling dan horen welk liedje we gezongen hebben of hij uitgekozen heeft. Ik herinner mij dat K, een slimme, slecht sprekende, leerling met Sint Maarten met zijn spraakapparaat langs de deuren ging en elke keer mij liet zingen als er een deur werd open gedaan. Helaas heb ik toen niet in zijn extra grote snoepvangst mogen delen.
Een bijzondere variant van het spraakapparaat is die, die met de ogen bestuurd kan worden. Deze apparaten waren voorheen onbetaalbaar, maar de laatste jaren zijn zij ook binnen het bereik van de gewone ziektekostenverzekerden gekomen. Door naar links of rechts te kijken kunnen leerlingen de computer besturen. Ze kunnen er mee 'praten', 'liedjes zingen' maar ook op een aantal virtuele instrumenten spelen. De meest bekende gebruiker van zo'n apparaat is waarschijnlijk de beroemde natuurkundige Stephen Hawking.
Hij laat maar zien, dat sprakeloosheid weliswaar een beperking is, maar geen uitsluiting hoeft te betekenen. Misschien dat K later net zo beroemd wordt en dan toch nog ergens in afgelegen hoekje van zijn spraakcomputer een liedje van Meester Vincent heeft staan.