De tweede baan en een driezijdig mes

Muziekles geven op mijn school is een uitdagende, inspirerende en bevredigende baan. Die baan houdt echter meer in dan alleen voor de klas staan. Naast de wekelijkse lessen zijn er tal van 'neven'activiteiten. Zeg maar gerust een tweede baan. Zeker in deze maanden is er veel extra werk. Sinterklaas commissie, kerst commissie, kerstkoor, commissie naamgeving nieuwe school, afscheid van collega S, leerlijn opstellen, verslagen schrijven... Het zijn allemaal dingen die er bij horen.
De meeste motivatie en inspiratie haal ik echter uit de cultuurwerkgroep. Het is een enthousiaste groep collega's die samen nadenken over het organiseren en realiseren van projecten op cultuurterrein. We komen geregeld bij elkaar, net als afgelopen vrijdag. Op de agenda stond een brainstorm over het project waarmee we het schooljaar willen afsluiten. In dit project gaan we van oud naar nieuw: van twee aparte scholen naar één, nieuwe fusieschool, van twee oude namen naar een nieuwe naam en van een verouderd gebouw naar een opgeknapt gebouw. Voor deze brainstorm had ik kunstenaar Jaap Velserboer uitgenodigd.

Ik heb eerder met hem samengewerkt en ben altijd zeer gecharmeerd geweest van zijn projecten die hij vaak samen met collega Willem Bakkum in het speciaal onderwijs uitvoert. Zij hebben oog voor de leerlingen en voor hun eigen creativiteit. Bij hun geen standaard werkjes die allemaal een vergelijkbaar resultaat opleveren, maar juist een opdracht vanuit een bepaalde techniek of een bepaald materiaal, waarbij leerlingen naar eigen inzicht kunnen experimenteren. Het levert behalve prachtigste resultaten, ook leerzame processen op. Leerlingen kunnen na afloop echt trots zijn op hun werk, want zij hebben het zelf bedacht en gemaakt.
Jaap liet ons ter inspiratie werk zien dat leerlingen tijdens zijn projecten gemaakt hebben. Met eenvoudige, goedkope materialen en technieken weten leerlingen hun eigen verbeelding weer te geven. We zien drijvende beelden van piepschuim, windvangers van plastictasjes, torens van isolatiemateriaal, wigwams van wilgentakken, ruimtelijke constructies van pvc pijp en duck tape, hoeden van verpakkingsmateriaal, insecten van ijzerdraad omwonden met wol en nog veel meer. Het ene voorbeeld nog inspirerender dan het andere. Het mooie eraan is, dat je in het resultaat het proces ziet. Je ziet gelijk hoe de leerlingen aan het werk zijn geweest, hoe ze al experimenterend, al ontdekkend, tot een resultaat komen.

Daarnaast blijkt de manier van presenteren ook van groot belang. Een vlinder op een tafeltje ziet er heel anders uit dan een vlinder in een tuin, een windvanger op de top van een duin maakt een veel sterkere indruk dan een windvanger in de klas. Gelijk ontstaat het idee om een kunstroute door de buurt te organiseren, waarbij de kunstwerken van de leerlingen in de hele wijk te zien zullen zijn. De nieuwe school presenteert zich aan de wijk, de leerlingen gaan op ontdekkingsreis met Jaap en Willem en laten hun eindbestemming zien aan ouders en buurtgenoten en ondertussen leren leerkrachten dat er meer mogelijk is dan het uitvoeren van standaard lesjes uit de methode of van internet. Volgens mij gaat door de inspiratie uit mijn tweede baan dit beeldende mes aan minstens drie kanten snijden.