Een onverwacht resultaat

Na Sinterklaas komt Kerst. Een ijzeren wet waar niet aan te ontsnappen valt. Doordat de kerstvakantie vroeg valt dit jaar, is er voor mij maar één week om in de les aandacht aan kerst te besteden. Traditioneel wordt kerst bij ons op school gevierd op de donderdag voor de kerstvakantie. Er is dan een samenzang begeleid door de Spaarnetown Jazz Band en een kerstlunch. Dit jaar wordt dit standaardprogramma aangevuld met een kerst-live-en-playback-show en kerstconcertjes op vrijdag.
De concertjes worden mogelijk gemaakt door de stichting Live Music Now Nederland.

Deze stichting organiseert concerten van jonge musici op plaatsen waar normaal geen klassieke muziek klinkt. Denk aan verzorgingshuizen, gevangenissen, maar dus ook aan scholen voor speciaal onderwijs. In het kader van de kerstviering komen een harpiste en dwarsfluitiste concertjes spelen. We hopen dat ze wat rust en bezinning bij de leerlingen te weeg brengen in deze hectische decembermaand. De school heeft extra concertjes ingekocht zodat alle leerlingen ervan kunnen genieten. Een uitdrukkelijke wens van collega S die zo hiermee haar loopbaan als IB-er afsluit en gaat genieten van een welverdiend pensioen.
De kerst-live-en-playback-show is een nieuw initiatief van collega M. Een aantal klassen bereiden een optreden voor. Afhankelijk van het niveau wordt er live gezongen of geplaybackt. Omdat de aanlooptijd kort is gaat het meer om de gezelligheid dan om de prestatie. Ik heb daar altijd wat moeite mee. Voor dat je het weet sta je na de ene na de andere mislukte playback act te kijken. Zowel voor de artiesten als het publiek wordt het dan hangen en wurgen. Tijdens mijn muzieklessen besteed ik dan ook aandacht aan de optredens. Met een aantal simpele aanwijzingen kun je het niveau vaak al aardig opkrikken.
De VSO groep van juf S playbackt bijvoorbeeld een nummer van Frans Bauer. Helemaal hun ding. Juf S heeft met de leerlingen microfoons van wc-rollen en aluminiumfolie gemaakt. Tijdens de eerste doorloop staan vijf leerlingen van begin tot eind statisch naast elkaar de woorden te mimen. Ik heb met de leerlingen een opkomst en een aantal solo's geoefend zodat het geheel wat dynamischer werd. Juf S schreef alles gretig op.
Een leerling uit de klas van meester J dacht dat hij wel gitaar kon spelen. Hij had als surprise een kartonnen gitaar gekregen. Daarmee moest hij toch wel voor  een groot publiek een mooi stukje muziek kunnen spelen. Nadat hem enige realiteitszin was bijgebracht ontstond het idee om met heel de klas luchtgitaar te gaan spelen. 

Ik vond een geschikt stukje muziek en binnen de kortste keren stond de hele klas headbangend op zijn denkbeeldige gitaar te rammen. Vervolgens probeerde ik de leerlingen op het ritme van de muziek (djinkel bel, djinkel bel, djinkel ol die wee) hun luchtgitaar te laten bespelen. Het zag er gelijk een stuk muzikaler uit.
In de klas van juf A was er voor gekozen om het lied Santa Claus is coming to town te gaan zingen. We zongen het lied door, bespraken de tekst (waar gaat het eigenlijk over) en spraken af wie er in welk couplet een solo zou zingen. En toen gebeurde het: R zei "maar dat is toch het refrein, die tekst komt wel drie keer voor in het lied en de melodie is ook steeds hetzelfde." De mond van juf A viel open. Hier deed zich een gevalletje transfer voor. Terwijl we helemaal niet bezig waren met de vorm van de muziek, had R zoveel van de muzieklessen die er wel overgingen opgestoken, dat hij zijn opgedane kennis wist toe te passen. Alleen al om dit ene resultaat heeft de kerst-live-en-playback-show zijn waarde nu al bewezen. Ik ben benieuwd of er aanstaande donderdag nog meer onverwachte resultaten te zien zijn.

Een verplicht nummertje.

Onopgemerkt is in mijn afgelopen blogs Sinterklaas genegeerd. De decembermaand met al zijn verplichtte nummers is voor mij allang geen hoogtepunt van het jaar meer. Zie ginds komt de stoomboot kent weinig uitdagingen meer voor mij. Toch probeer ik er elk jaar wel wat van te maken. Want hoewel het voor mij dan niet zo spannend meer is, is dat het voor de kinderen wel.
Dit jaar maakte ik begin november al een nieuw gebarenliedje over knuffelpiet. Het liedje sluit aan bij de verhaallijn van het Sinterklaasjournaal. Omdat het gaat over de troost die knuffels je kunnen geven, was er gelijk een mooi, niet zo Sinterklaserig gespreksonderwerp. Alle kinderen hebben een knuffel, iedereen kan er wat over vertellen. Ook meester Vincent heeft natuurlijk knuffels. Hij heeft die zelfs op school laten zien. Ik heb namelijk twee handpoppen met een grote aaibaarheidsfactor meegenomen: muis en kikker. De poppen zien er zeer sprekend uit en ik kon ze makkelijk tot leven laten komen. Het was opmerkelijk om te zien hoe  jong en oud er op reageerden. Meester J had het over een magisch moment in zijn klas. Kikker vertelde dat hij ook wel een nachtje wilde logeren in het pietenhuis. De klas van juf J heeft kikker bij de klassenschoen gezet en de volgende dag was hij inderdaad meegenomen door Rommelpiet.
Afgelopen vrijdag was dan de grote dag op school. Al vroeg in de ochtend stond ik snoeren aan te sluiten voor de geluidsinstallatie en verwelkomde ik oud meester Wim, die ik voor de rest van de dag met Sinterklaas zou aanspreken. Er was een schrijven van het bestuur uitgegaan over hoe zwart de Piet mocht zijn. Bruin was oke, maar kroeshaar, grote rode lippen en gouden oorringen waren verboden. De pruiken bleven dus in de tas en twee van de drie pieten bleken nu blonde vlechtjes te hebben. Geen kind of ouder die er over viel, de traditie past zich geruisloos aan.
Rond 9 uur was de hal stampvol. Alle leerlingen, vrijwel het voltallige personeel en heel wat ouders hadden zich in de toch al niet ruim bemeten ruimte gepropt. Ondanks dat werd het een leuk feest. We zongen het knuffelpietenlied en mijn kikker kwam gelukkig weer te voorschrijn. R, een meisje uit de onderbouw, had zichzelf Zie ginds komt de stoomboot (daar was ie weer) op de piano aangeleerd en liet dat voor de hele zaal horen. Een hele overwinning. We deden ook nog een spelletje met de pieten die elk een pictogram vasthielden dat correspondeerde met één van de regels van dat beroemde stoombootlied. De pieten gingen natuurlijk in de verkeerde volgorde staan. Ook die volgorde konden we zingen. Met behulp van de zaal kregen we ze weer in het goede rijtje. Zo hadden we stiekem toch gewoon muziekles en werkten we aan de leerdoelen met betrekking tot de vorm van muziek...
Na de gezamenlijke bijeenkomst trok Sint van klas naar klas en liep ik daar met mijn verrijdbare keyboard achteraan. Dan ben ik toch wel bevoorrecht dat ik bij al die klassen bezoekjes mag zijn. De spanning en het enthousiasme van de kinderen blijft elk jaar weer ontroerend om te zien. De hele sinterklaastijd mag misschien wel als een verplicht nummertje voelen voor Meester Vincent, maar het blije kind in mij kijkt er toch al weer een beetje naar uit.

No Limits

Vorige week schreef ik over mijn tweede baan en mijn werk voor de cultuurwerkgroep. Ik vertelde over de inspiratie die we kregen van het bezoek van kunstenaar Jaap Velserboer. Dit afgelopen weekend ben ik ook heel wat bijzondere en inspirerende kunstenaars tegen gekomen.

Samen met collega's J en S bezocht ik het symposium DanceAble. In het Haagse Korzo theater zijn wij een hele dag ondergedompeld geweest in de wereld van de inclusie dans. Inclusie dans staat voor een dansvorm waarbij mensen met en zonder beperking samen dansen. We hebben verschillende duetten gezien: een duet van dansers met één of twee armen, van dansers met en zonder roelstoel, van dansers met en zonder Asperger (vorm van autisme). Er waren twee keynote sprekers uit Engeland, het gidsland voor iedereen die zich voor inclusie dans inzet. En er waren twee workshoprondes.
Niets vermoedend begaf ik mij naar de eerste workshopronde. Ik verwachtte een uiteenzetting over de werkwijze van The Stopgate Dance Company uit de buurt van Londen. 'Since this is an active workshop you'd better put your shoes off.' Daar stond ik dan op mijn sokken tussen een stel balletmeiden van in de twintig en een aantal dansers met een fysieke beperking. Onze dansinstructrice zat zelf in een rolstoel. Na een warming up kregen we in tweetallen een opdracht. Nummer 1 spreidde zich zelf uit als een blad papier, nummer 2 vouwde het papier op verschillende plekken samen. Het ging erom dat nummer 2 goed observeerde wat de bewegingsmogelijkheden van nummer 1 waren. Ieder individu heeft zijn eigen bewegingsmogelijkheden. Daar werd ik mij zelf al snel pijnlijk van bewust.
Een andere opdracht was om in een groep van 4 een bepaalde route door de zaal te dansen. Elke keer kregen we een extra opdracht bij het dansen van de route. Bij de laatste keer was het de bedoeling dat we allemaal met veel energie de weg moesten afleggen, maar wel gelijktijdig bij het eindpunt moesten aankomen. Lijkt best eenvoudig, maar in mijn groepje zat nu net die man met krukken en klompvoeten. Zie dan maar eens met veel energie tegelijkertijd met je groepsgenoot uit te komen. 'You must be tired after this excercise', zei ik tegen hem. Dat klopte. Ondertussen was ik zelf ook al aardig buiten adem. Een tweede carrière als danser zit er bij mij geloof ik niet meer in, maar het viel me wel op dat je binnen een aantal oefeningen de kracht van ieders bewegingsmogelijkheden terug kon zien.
's Middags bezocht ik een workshop van doof-blinde jong volwassenen die samen met profesionele dansers uit Berlijn een voorstelling hebben gemaakt. Nadat ze de voorstelling aan het publiek hadden laten zien, werden we uitgenodigd om het maakproces in een notendop mee te maken. We leerden een zin in gebarentaal. Die gebaren werden uitgangspunt van een geïmproviseerde dans. Vervolgens kreeg ik een zwartgemaakt duikbrilletje en een set oranje gehoorbeschermers op. Ik hoorde en zag bijna niets meer. Vrijwel doof-blind danste ik samen met een Berlijnse danseres door de ruimte. Gedurende de dans leerde ik steeds meer op me zelf en mijn partner te vertrouwen. Een heel bijzondere ervaring.

Het klapstuk van de dag was de slotvoorstelling van de groep Ill-Abilities uit Canada. Deze groep streetdancers hadden allen een beperking. De één was doof, de ander had een kunstbeen, de derde, kon zijn benen niet bewegen, de vierde was halfzijdig beperkt en de laatste had eigenlijk geen benen. Hun livespreuk is 'no limits'. Dat lieten ze zien, Ik heb zelden zulke goede streetdancers gezien. Zij maakten van hun beperking  een voordeel. Als je een fysieke beperking hebt heb je andere bewegingsmogelijkheden. Zij wisten die ten volle uit te buiten tot een dansvoorstelling die door valide mensen niet is na te doen. Empowerment to the max.
En wat neem ik nu mee van zo'n dag naar school? In ieder geval het besef dat dans met een artistieke kwaliteit voor iedereen mogelijk is. Ik hoor de titel van het volgende grote schoolproject al rondzingen in mijn hoofd: 'No Limits'.