Gelukkig nieuwjaar

De eerste les van het nieuwe jaar begin ik met iedereen een hand te geven en de leerlingen en collega's een gelukkig nieuwjaar te wensen. Daar wordt verschillend op gereageerd. In de klas van juf I snappen de leerlingen de uitgestoken hand nauwelijks, laat staan dat ze begrijpen wat gelukkig nieuwjaar betekent. Deze leerlingen leven met de dag. Een week is al moeilijk te overzien, laat staan een jaar.
Bij andere groepen merk ik dat de leerlingen mij precies nazeggen. Deze  leerlingen snappen dat er iets van hen wordt verwacht en hebben inmiddels geleerd dat kopieergedrag meestal wenselijk gedrag is. Ze hebben gezien dat de mensen 'gelukkig nieuwjaar' tegen elkaar zeggen, dus doen zij dat ook. Maar of zij precies door hebben wat de nieuwjaarswens inhoudt, blijft door hun papagaaiwens onduidelijk. Overigens ben ik blij dat ze reageren, het is hun goed bedoelde manier van communiceren.
Als ik de klas binnenkom bij juf S roept B gelijk al  'Gelukkig nieuwjaar'. Hij is me voor. De leerlingen van juf S functioneren dan ook op leeftijdsadequaat niveau. Zij snappen goed hoe het werkt. Hoewel sommige verlegen leerlingen mijn nieuwjaarswens nog na-apen, krijg ik van de meeste leerlingen een spontane reactie terug.
De mooiste nieuwjaarswens krijg ik in de klas van meester J. Deze klas wordt ook bevolkt door leerlingen die in principe op cognitief gebied hetzelfde functioneren als hun leeftijdsgenoten. Daar valt bij de nodige leerlingen echter wel wat op af te dingen. In de klas zitten bijvoorbeeld drie ras autisten ('Wat is het verschil tussen een miljoen en een miljard?' '-oen en -ard, meester'). P is een leerling met de ziekte van Duchenne, die om sociale redenen in de klas zit. In deze klas krijgt hij een goed voorbeeld en wordt hem repliek gegeven. In de klas waar hij qua niveau thuis hoort, zou hij over iedereen heen walsen, zowel figuurlijk als letterlijk (met zijn zware elektrische rolstoel). Een andere speciale leerling is O. Op school praat hij  niet, thuis kletst hij honderd uit tegen zijn vader en moeder. Wat precies de oorzaak van dit mutisme is, is onduidelijk. Er wordt hard gewerkt om hem ook op school aan het spreken te krijgen. Inmiddels praat hij zachtjes tegen logopediste A. Spraakjuf A is bij de muziekles aanwezig en heeft zich naast O gesetteld. Als ik tijdens mijn rondje nieuwjaarswensen bij O kom en hem 'Gelukkig nieuwjaar' wens, zegt A zo nonchalant mogelijk tegen O: 'gewoon even herhalen.' En dan gebeurt het wonder. Heel zachtjes, maar goed verstaanbaar zegt O: 'gelukkig nieuwjaar' tegen mij. Voor het eerst in zijn leven hoor ik hem praten. Een gelukkig nieuwjaar is aangebroken.